විඩාබර මනසකට අදිටනේ මග සොයා

ලොව පහලවන හැම සත්වයෙකු විසින්ම කරන හැම ක්‍රියාවකටම මුල්වන්නේ සිතයි. සුදු කළු යැයි ක්‍රියා දෙවර්ගයකි. එයම හොද නරක ලෙසද යහපත් අයහපත් ලෙසද කුසල් අකුසල් ලෙසද පින් පවු ලෙසද විග්‍රහ කළ හැක. දෙපරිදි වූ මේ ක්‍රියාවන් සිදුවන්නේ මනස මුල් කර ගෙනය. එනිසා සත්වයා සතු ෂඩේන්ද්‍රියන්ගෙන් වැදගත්ම අංගය මනසයි. ඒ බව මෙයින් දත යුතුය.

බුදුන් වහන්සේ කිසිදු වරදක් නොකළ ශාස්තෘ වරයෙකු බව අප දනිමු. එහෙත් උන්වහන්සේට මහා නින්දා අපහාස කළ පුද්ගලයන් කොපමණ සිටියාද? එහෙත් බුදුන් වහන්සේ ඒ කිසිවක් ගැන සිතුවේ නැත. ඒ මන්ද? උන්වහන්සේ හෘදසාක්ෂියට එකගව කටයුතු කරණ නිසාවෙනි. අප දන්නා පමණින් අටලෝ දහමින් කම්පා නොවිය යුතුය. එසේ වන්නේ නම් ඔහු නිතරම මානසික පීඩා විදිමින් දිවි ගෙවන්නෙක්ම වන්නේය.

ලොකයේ දිවි ගෙවන්නවුන්ට ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වයට පත් වන්නට පෙර නොයෙකුත් අපහසුතාවයන්ට මෙන්ම දුක්ඛිත ජීවිකාවන් ද ගත කරන්නට සිදුවිනි. එහෙත් ඒ හැම අපහසුතාවයක්ම ස්වකීය අනාගත සැනසීමට මනා පිටුවහලක් වන්නේ යැයි සිතා එකම ධෛර්ය සම්පන්න චින්තනයකින් යුතුව සියළුම අපහසුතාවයන් විදදරා ගනිමින්  පෙරට යන්නේ නම් ඔහුගේ දිවියේ සැනසීමක් ලද හැකිය.

රත්තරං දුවේ පුතේ පුංචි දුවල පුතාල මල් වලට ගොඩක් ආසයි නේද? ඒ ඇයි? ඒවා පියකරුයි ලස්සනයි නේද? ඒ හින්ද නේද? ඒත් දුවේ පුතේ අපි හිතමු මල් ගහක තියෙන පුංචි පොහොට්ටු පිපපෙන්නට පෙර කවුරුහරි කඩා දැම්ම කියල? එතකොට යලිත් අර ඔයාල ගොඩක් ආසා කරන මලක් පිපෙන්නට අවස්ථාව නැහැ නේද? මේ පංචි උදාහරණය මම කීවේ මේ රත්තරං දුවල පුතාලට යමක් අවබෝධ කරන්නට.

  පුංචි කළට පුංචි නෙතට බුදු හිමි රුව ගැටුනා සෙනෙහස ගැන නොසිතා මට මහන වෙන්න සිතුනා පන්සල වෙත පිය නිගමින් කහ සිවුරක් ගතලා සිටියත් දැන් මට නිතරම මව්පියො සිහි වෙනවා බුදු කුටියේ බුදු හිමියන් නෙතට ගැටෙනවා එවිටදි මගෙ මුළු ලෝකයෙ සතුට පිරෙනවා හැම දිනකම බුදුහිමි පා සිඹිමි සිතෙනවා ඒ සිතුවිලි මොහොතින් සිති සිදී හැලෙනවා

ගෙයක් ගිනිගත් කලිහී ඉන් පිටතට ගත් සියල්ලෙන්ම කුමන හෝ ප්‍රයොජනයක් ගන්නට ඇති හැකියාව වැඩිය එහෙත් එහි දැවුනාවූ සියල්ලෙන්ම ඇති ප්‍රයෝජනය කුමක්ද? අප සතු දිවියද ජීවත්වන කාල පරාශය තුළදී සිදු කර ගන්නා ලද යහපත් දෙයින්ම සැනසීමක් ලද හැකිය නොකළ සියල්ලෙන්ම මානසික පීඩනයක් මිස සැනසීමක් ලද නොහැකිය. මෙය මනා උපදෙශයකි. එහෙත් මේ උපදේශයට නතු වන්නේ මේ ලෝකය තුළ කවරෙක්ද යන වග අප මනසින් හා නැණසින් මැනවින් විමසිය යුතුය.

ඔබ සෑම මොහොතකම ගැටළුවක් හමුවේදී බියගුලූ පුද්ගලයෙකු වන්නේ ඔබට ඒ ගැටළුවට මුහුන දිය නොහැකි නිසාම නොවේ. ඒ ගැටළුවට මුහුන දිය යුතු අයුරු නොදන්නා නිසාවෙනි. එයට මූලික හේතුව වී ඇත්තේ අප හැම කෙනෙකුගේම මූලික අඩිතාලම ඉ්ිැ දෙමබා්එසදබ නිවැරදිව ගොඩ නොනැගුන නිසාවෙනි. එයට වගකිව යුත්තේ අපගේ දෙමාපියන්මය. සටීවන් ග්ලේන් යනු ලොව ඉතා දක‍ෂතම සුප්‍රකට විද්‍යඥයෙකි. ඔහු වෛද්‍ය විද්‍යාවට අදාලව ඉතා විශාල පර්යේෂණ රාශියක් සිදුකර ඇත . එසේම මිය යාමට සිටි බොහෝ රෝගීන් පිරිසකට නැවත මෙලොව එළිය දැක පිය සටහන් තබන්නට අවැසි ඉඩ ප්‍රස්ථාව ලබා දුනි. දිනක් මොහු සමග සම්මුඛ සාකඡ්චාවක් පැවති අවස්ථාවක මොහුගෙන් විමසන ලද්දේ ඔබේ මේ විශ්මත පර්යේශණ කටයුතු කිරීමේදි ඔබ පෙන්නුම් කරන්නේ මහත් දක‍ෂතාවයක්. ඒ අසාමාන්‍ය දක‍ෂතාවයන් ඇතිවීමට ඔබේ දිවියේ මුල් අවදියේදී බලපෑ විශේෂ හේතු සාදක මොනවාද?     

නොදැනීමට දැනීමක් මුසු කරන්නට ලබන ලද මේ මිනිස් දිවියට තව තවත් නොදෑනීමම පමණක් මුසු කරන්නට පෙළඛෙන සමාජයක් තුළ මානසික සැනසීමක් හා සැහැල්ලූවක් කෙදිනක විදින්නද? කිසිදිනක නොවේමය. නමුත් අප මිනිස්ලොව උපත ලද්දේ මේ විශ්වය තුළ සැරිසරා ආහාරපාන ඇදුම් ආයිත්තම් යානවාහන ඛෙහෙත් ආදී දෑ පරිභෝජනයකර මිය යන්නට නම් නොවේ. එහෙත් එය එසේ විය යුතු යැයි සිතමින් තවෙකෙකු පරයමින් පෙරට පිය මැන පංචකාම සැපසම්පත් ලූහුබදින්නට සමාජගත සියලූම සත්වයින් හුරු පුරුදු වී සිටී. එහි අවසාන ප්‍රතිඵලයන්ද අප මේ සමාජය තුළින්ම විදින්නෙමු. අප සියලූම සත්වයින්ට ඇස් දෙකක් ඇත . ඒ මන්ද යත්? තමන් ගමන් ගන්නා වට පිටාව හොදින් විමසමින් දැන හදුන ගනිමින් මැනවින් පෙරට ගමන් කරන්නට මිසක් ඇස් දෙකෙන් මාර්ගයන් දෙකක් නිරීක‍ෂණය කරමින් ගමන් කරන්නට නම් නොවේ. අද අප යන්නේ එවැනි ගමනක්දෝ යන්න මදක් අප ගමන් ගන්නා ආකාරය දෙස බලන විට හැගෙමින් තිබේ.     හැම සත්වයෙක්ම ජීවත්වන කාලපරාශය තුළදී ඔහුගේ වේවා අන්‍ය සාමාජික සත්වයන්ගේ වේවා යහපත පිණිස අනුගමනය කළයුතු යැයි සම්මත සමාජය විසින් පිළිගත් යම් නීති පද්ධතියක් ඇත . එම නීති පද්ධතියට පිටින් යමෙක් ගමන් කරන්නේ නම් එම පුද්ගලයාට සම

අවිද්‍යා නැමති අන්ධකාරයේ වෙළී ගොස් යහපත් මඟ කුමක් දැයි නොදැන සංසාර ගමනේ  කරන ලද කුමක් හෝ කුසලයක බලපෑමෙන් මිනිස් ජීවිතය ලබා ඒ මනුෂ්‍ය ආත්මයෙන් නිසි ඵල ප්‍රයෝජන නොගන්නා මිනිසුන්ට යහපතක් සැලසීමේ පරමාර්ථයෙන් අප සියල්ලෝම දිවි ගෙවිය යුතුය. එසේ දිවි ගෙවන්නට අප ප්‍රථමයෙන් යමක් උගත යුතුය. එසේ ඉගෙන ගන්නට නම් ඉන් අපට ලැඛෙන ප්‍රතිඵලය කුමක්ද යන වගද දැනගෙන සිටිය යුතුයි. අප හැම පුද්ගලයෙක්ම යමක් නොදැක සිට එය දැක ගන්නට මහත් උත්සාහයක් දරයි. ඒ උත්සාහය දරන්නේ තමන්ට ඒ තුළ යම් කුතුහලයක් දැනෙන නිසාවෙනි. එහෙත් අද අප සියල්ලෝම ඒ කුතුහලය පසෙකලා වෙනත් කාර්යන්හි නියැලෙන්නට පෙළඹී ඇත.